مفهوم پویایی قدرت: رمزگشایی از منابع قدرت در رهبری سیاسی و کارآفرینی

بخش اول: منابع قدرت – تعاریف و ویژگی‌ها

۱. قدرت مشروع

اولین منبع قدرتی که بررسی می‌کنیم، «قدرت مشروع» است. این قدرت از جایگاه رسمی فرد در یک ساختار سلسله‌مراتبی ناشی می‌شود. به‌عنوان‌مثال، رئیس‌جمهور یک کشور، مدیرعامل یک شرکت، یا یک استاد دانشگاه، همگی دارای قدرت مشروع هستند. قدرت مشروع به آنها این حق را می‌دهد که دستوراتی صادر کنند و انتظار داشته باشند که دیگران از آنها اطاعت کنند.

ویژگی اصلی قدرت مشروع، وابستگی آن به ساختار سازمانی است. یعنی قدرت فرد با تغییر جایگاه او، تغییر می‌کند. یک مدیرعامل، پس از بازنشستگی، قدرت مشروع خود را در آن شرکت از دست می‌دهد. همچنین، قدرت مشروع، باتوجه‌به قوانین و مقررات هر سازمان، متفاوت است.

قدرت مشروع مزایای مهمی دارد. این قدرت، می‌تواند به ایجاد نظم و هماهنگی در سازمان کمک کند و سرعت تصمیم‌گیری را افزایش دهد. تصور کنید در شرایط بحرانی، اگر لازم باشد برای هر تصمیمی، نظر همه پرسیده شود، چه اتفاقی می‌افتد؟ قدرت مشروع به رهبران اجازه می‌دهد در شرایط حساس، سریع عمل کنند.

بااین‌حال، قدرت مشروع معایبی هم دارد. یکی از مهم‌ترین معایب آن، احتمال سوءاستفاده از قدرت است. تاریخ پر است از رهبرانی که از قدرت مشروع خود برای منافع شخصی استفاده کرده‌اند. همچنین، قدرت مشروع می‌تواند به محدودیت در نوآوری و خلاقیت منجر شود. زیرا کارکنان ممکن است از ترس مخالفت با مقام بالاتر، ایده‌های جدید خود را مطرح نکنند.

اما قدرت مشروع چه زمانی مناسب است؟ در سازمان‌های سلسله‌مراتبی، به‌ویژه در موقعیت‌های بحرانی که نیاز به تصمیم‌گیری سریع است، قدرت مشروع می‌تواند بسیار مؤثر باشد. در شرایط عادی، بهتر است از سایر منابع قدرت، مانند قدرت متخصص یا مرجع، استفاده شود تا انگیزه و خلاقیت کارکنان افزایش یابد.

قدرت مشروع در رهبری سیاسی

1. نلسون ماندلا: نلسون ماندلا به عنوان رهبر جنبش ضد آپارتاید آفریقای جنوبی و اولین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست این کشور، از قدرت مشروع خود برای ایجاد تغییرات بنیادین در جامعه استفاده کرد. مشروعیت او ناشی از مبارزه صادقانه و طولانی‌مدت برای عدالت و آزادی بود و مردم به دلیل ارزش‌ها و اهداف انسانی، فرمان او را می‌پذیرفتند.

2. آنگلا مرکل: صدراعظم سابق آلمان، قدرت مشروع خود را از طریق فرایندهای دمکراسی و انتخاب‌های مردمی کسب کرد. تصمیمات او در بحران‌های مختلف اقتصادی و سیاسی بر پایه اعتماد عمومی و ساختار قانونی کشور شکل می‌گرفت که نشان‌دهنده قدرت رسمی و مشروع او بود.

3. ابراهیم لینکلن: آبراهام لینکلن، رئیس‌جمهور آمریکا در دوره جنگ داخلی این کشور، مشروعیت خود را هم از طریق انتخابات و هم از طریق تعهد به اصول دمکراسی و اتحاد کشور به دست آورد. او با اعمال تصمیمات سخت ولی قانونی تلاش کرد اتحاد ایالات مختلف را حفظ کند و در نهایت خود را به عنوان رهبر مشروع در تاریخ آمریکا تثبیت کرد.

4. ژنرال دوگل: ژنرال دوگل در فرانسه بعد از جنگ جهانی دوم با استفاده از قدرت مشروع خود و باوجود مخالفت‌های داخلی توانست ثبات را به فرانسه بازگرداند. در مقابل، نمونه‌های زیادی از دیکتاتورها در تاریخ وجود دارند که با تکیه صرف بر قدرت مشروع و نادیده‌گرفتن سایر منابع قدرت، در نهایت قدرت خود را ازدست‌داده‌اند.

قدرت مشروع در کارآفرینی

1. استیو جابز: استیو جابز به عنوان بنیان‌گذار اپل، قدرت مشروع خود را از طریق قابلیت‌های نوآورانه و رهبری الهام‌بخش کسب کرد. کارکنان، سرمایه‌گذاران و مشتریان به دلیل کیفیت محصولات و چشم‌انداز او، به او اعتماد و مشروعیت دادند.

2. ایلان ماسک: ایلان ماسک با ورود به حوزه‌های مختلف مانند خودروهای برقی، فضا و انرژی پاک، قدرت مشروع خود را از طریق موفقیت‌ها و تغییرات جدی در بازار به دست آورده است. مشروعیت او حاصل اعتماد عمومی و سرمایه‌گذاران به نوآوری‌ها و رهبری فرایندهای آینده‌نگرانه است.

3. اوپرا وینفری: اوپرا با ایجاد برندی معتبر و تأثیرگذار در حوزه رسانه و کارآفرینی، قدرت مشروع خود را از طریق اعتبار و اعتماد مخاطبان و تیم کاری به دست آورد. رهبری او مبتنی بر ارزش‌ها و ارتباط انسانی عمیق است که مشروعیت او را تقویت می‌کند.

۲. قدرت پاداش

دومین منبع قدرت، «قدرت پاداش» است. این قدرت از توانایی فرد در اعطای پاداش به دیگران ناشی می‌شود. پاداش می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از پاداش‌های مالی؛ مانند افزایش حقوق و مزایا، تا پاداش‌های غیرمالی مانند ترفیع، تقدیرنامه، یا حتی یک کلمه تحسین.

قدرت پاداش، بر اساس اصل «شرطی‌سازی عامل» عمل می‌کند. یعنی افراد، رفتارهایی را که منجر به دریافت پاداش می‌شود، تکرار می‌کنند. ویژگی اصلی قدرت پاداش، وابستگی آن به منابع است.

رهبری که منابع کافی برای اعطای پاداش نداشته باشد، قدرت پاداش خود را از دست می‌دهد. این منابع می‌توانند مالی، مانند بودجه شرکت، یا غیرمالی، مانند جایگاه و نفوذ رهبر، باشند.

قدرت پاداش، به‌درستی استفاده شود، مزایای زیادی دارد. می‌تواند بهره‌وری را افزایش دهد، انگیزه کارکنان را بالا ببرد و به تحقق اهداف سازمانی کمک کند. یک سیستم پاداش‌دهی مؤثر، می‌تواند کارکنان را به تلاش بیشتر و عملکرد بهتر تشویق کند.

 اما قدرت پاداش، معایبی هم دارد. وابستگی به منابع مالی، یکی از مهم‌ترین معایب آن است. در شرایط اقتصادی دشوار، ممکن است منابع کافی برای اعطای پاداش وجود نداشته باشد.

همچنین، استفاده نادرست از قدرت پاداش، می‌تواند به ایجاد رقابت ناسالم بین کارکنان و تمرکز صرف بر پاداش، به‌جای هدف اصلی سازمان، منجر شود.

به‌عنوان‌مثال، اگر سیستم پاداش‌دهی فقط بر اساس فروش باشد، ممکن است کارکنان به‌جای ارائه خدمات باکیفیت به مشتریان، فقط به فکر افزایش فروش خود باشند. در ادامه برای شفافیت بیشتر موضوع، به چند مثال از قدرت پاداش در رهبری سیاسی و کارآفرینی خواهیم پرداخت:

قدرت پاداش در رهبری سیاسی

1. باراک اوباما: باراک اوباما رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، از قدرت پاداش خود برای جذب حمایت‌های سیاسی و مالی استفاده کرد. او به‌ویژه در زمان انتخابات، به انجام وعده‌های خود و ارائه مشوق‌هایی به رأی‌دهندگان و حامیان احزاب اقدام کرد. برای مثال اقدامات او در زمینه سلامت و اصلاحات اجتماعی به عنوان پاداش به حامیان وی تعبیر می‌شد.

2. جاستین ترودو: جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا، با ارائه برنامه‌های اجتماعی و مالی به رأی‌دهندگان، از قدرت پاداش برای جلب‌اعتماد و حمایت عمومی استفاده کرده است. اجرای برنامه‌هایی در زمینه آموزش و بهداشت عمومی، به عنوان پاداش به شهروندان و پایبندی به وعده‌های انتخاباتی‌اش محسوب می‌شود.

قدرت پاداش در رهبری کارآفرینی

1. ریچارد برانسون: بنیان‌گذار گروه ویرجین، با ارائه پاداش‌های قابل‌توجه به کارکنان و ایجاد محیط کاری مثبت و خلاق، از قدرت پاداش خود برای انگیزه دادن به کارمندان و ارتقای عملکرد سازمانی استفاده کرده است. او به کارکنان خود امکان می‌دهد تا در موفقیت‌های شرکت سهیم باشند.

2. مارک زاکربرگ: مؤسس فیس‌بوک (متا) نیز با ارائه سهام و پاداش‌های مالی به کارکنان و تیم مدیریتی خود، انگیزه‌های لازم برای پیشرفت و نوآوری را فراهم کرده است. این رویکرد به بهبود عملکرد و حفظ کارکنان بااستعداد کمک می‌کند.

3. انجلین جولی و براد پیت: این دو هنرپیشه، از قدرت پاداش برای تأسیس پروژه‌های خیریه و اجتماعی استفاده کردند. آن‌ها با ایجاد بنیادهای خیریه و ارائه کمک‌های مالی به جوامع آسیب‌دیده، پاداش‌هایی به جامعه می‌دهند و درعین‌حال تصویر مثبت و مشروعی درباره خود ایجاد می‌کنند.

4. شرکت گوگل: شرکت گوگل، به‌خاطر سیستم پاداش‌دهی خلاقانه و متنوع خود برای کارمندانش مشهور است. گوگل علاوه بر حقوق و مزایای رقابتی، پاداش‌های غیرمالی متنوعی، از جمله فرصت‌های آموزشی، محیط کاری منعطف و امکان کار بر روی پروژه‌های جذاب، به کارمندانش ارائه می‌دهد. این رویکرد، باعث افزایش انگیزه و وفاداری کارکنان گوگل شده است.
5. در مقابل، شرکت‌هایی که صرفاً به پاداش‌های مالی متکی هستند، اغلب با مشکلاتی مانند نبود انگیزه در کارکنان و جذب و حفظ استعدادها مواجه هستند. درسی که از این مثال‌ها می‌گیریم این است که قدرت پاداش زمانی بیشترین اثربخشی را دارد که با سایر منابع قدرت، به‌ویژه قدرت متخصص و مرجع، ترکیب شود.

۳. قدرت اجباری

سومین منبع قدرت که بررسی می‌کنیم، “قدرت اجباری” است. این قدرت بر اساس توانایی اعمال تنبیه و ایجاد ترس از عواقب منفی ناشی می‌شود. توبیخ، جریمه، تنزل رتبه، تعلیق، و حتی اخراج، مثال‌هایی از اعمال قدرت اجباری هستند. در دنیای سیاست، تحریم‌های اقتصادی، محاصره، و اقدام نظامی، نمونه‌هایی از قدرت اجباری در سطح بین‌المللی هستند.

 قدرت اجباری، اغلب منجر به اطاعت ظاهری می‌شود، اما الزاماً به معنای پذیرش واقعی یا تغییر درونی نیست. ویژگی اصلی این نوع قدرت، اثربخشی کوتاه‌مدت آن است. تا زمانی که ترس از تنبیه وجود دارد، افراد ممکن است مطیع باشند، اما به‌محض ازبین‌رفتن این ترس، احتمال سرپیچی و مقاومت افزایش می‌یابد.

در موارد خاص، قدرت اجباری می‌تواند مفید باشد. به‌عنوان‌مثال، در شرایط بحرانی که نیاز به اقدام سریع و قاطع است، یا در صورت نقض جدی قوانین و مقررات، اعمال قدرت اجباری می‌تواند به کنترل اوضاع و جلوگیری از هرج‌ومرج کمک کند. همچنین، گاهی اوقات، قدرت اجباری می‌تواند به عنوان یک عامل بازدارنده عمل کند و از بروز رفتارهای نامطلوب جلوگیری کند.

بااین‌حال، استفاده بیش از حد یا نادرست از قدرت اجباری، عواقب منفی زیادی دارد. کاهش انگیزه و خلاقیت، ایجاد جو ترس و بی‌اعتمادی، و افزایش مقاومت پنهان، از جمله این عواقب هستند. ک

ارکنانی که دائماً در معرض تهدید و تنبیه هستند، انگیزه خود را برای کار از دست می‌دهند و خلاقیت آنها سرکوب می‌شود. در ادامه برای شفافیت بیشتر موضوع، به چند مثال از قدرت اجباری در رهبری سیاسی و کارآفرینی خواهیم پرداخت:

قدرت اجباری در رهبری سیاسی

1. آدولف هیتلر: هیتلر به عنوان رهبر آلمان نازی، از قدرت اجباری برای اعمال کنترل و سرکوب استفاده کرد. او با تهدید، ارعاب و استفاده از نیروهای نظامی و پلیسی، مخالفان خود را ساکت کرد و توانست جامعه را در راستای ایدئولوژی خود هدایت کند.

2. مائو تسه‌تونگ: رهبر چین کمونیست، به‌ویژه در خلال برنامه «جهش بزرگ به جلو» و «انقلاب‌فرهنگی»، از قدرت اجباری برای ایجاد تغییرات اجتماعی و اقتصادی استفاده کرد. سیاست‌های او اغلب به قیمت فلاکت و رنج مردم تمام می‌شد و مخالفان به‌شدت سرکوب می‌شدند.

3. کیم جونگ اون: رهبر کره شمالی، با استفاده از قدرت اجباری و کنترل شدید جامعه، کشور را تحت کنترل خود نگه‌داشتن است. او از تهدید به مجازات و حذف مخالفان برای اعمال قدرت و تداوم رژیم خود استفاده می‌کند.

افکت صوتی بر پایه قدرت

قدرت اجباری در کارآفرینی

1. چندلر بنگ: مدیرعامل چندلر بنگ (شرکت نرم‌افزاری) به‌جای ایجاد یک فرهنگ مثبت، از قدرت اجباری برای مدیریت کارکنان خود استفاده می‌کرد. او با تهدید به اخراج و مجازات‌های مالی، کارمندان را مجبور به رعایت قوانین و دستورات می‌کرد.

2. سم والتون: مؤسس وال‌مارت به‌رغم اینکه در ابتدا به عنوان یک کارآفرین باروحیه بالا شناخته می‌شود، در مواقعی از سبک رهبری سخت‌گیرانه استفاده می‌کرد. او به‌صراحت و با تحمیل فشار بر روی کارمندان و تأمین‌کنندگان خود برای دستیابی به اهداف و استانداردهای تعیین‌شده، تحت عنوان سیاست‌های سخت‌گیرانه، قدرت اجباری خود را اعمال می‌کرد.

3. راس پرو: او به عنوان یک کارآفرین در زمینه تولید، از قدرت اجباری برای اعمال کنترل بر روی کارکنان و تأمین‌کنندگان خود استفاده می‌کرد. تصمیمات سخت‌گیرانه و انتظار از کارکنان به دلیل فشارهای تولید، به‌نوعی از قدرت اجباری تعبیر می‌شود.

قدرت اجباری در سطح بین‌المللی

تحریم‌های اقتصادی که به عنوان ابزاری برای فشار بر کشورها استفاده می‌شوند، نمونه‌ای از قدرت اجباری در سطح بین‌الملل هستند. درحالی‌که تحریم‌ها در برخی موارد می‌توانند مؤثر باشند، اما اغلب منجر به پیامدهای ناخواسته‌ای مانند افزایش فقر و رنج مردم عادی می‌شوند.

به عنوان مثال، تحریم‌های اقتصادی علیه عراق در دهه ۱۹۹۰، گرچه به تضعیف رژیم صدام حسین کمک کرد، اما منجر به بحران انسانی گسترده‌ای در این کشور شد. در مدیریت سازمانی نیز، مدیرانی که به طور مداوم از قدرت اجباری استفاده می‌کنند، اغلب با مقاومت پنهان کارکنان و کاهش بهره‌وری مواجه می‌شوند.

در مقابل، رهبرانی که از قدرت متخصص و مرجع استفاده می‌کنند، می‌توانند به نتایج پایدارتر و مؤثرتر دست یابند. به عنوان مثال، نلسون ماندلا، باتکیه‌بر قدرت مرجع و اخلاقی خود، توانست آپارتاید را در آفریقای جنوبی پایان دهد.

۴. قدرت متخصص

چهارمین منبع قدرت، “قدرت متخصص” است. این قدرت از دانش، مهارت و تخصص فرد در یک حوزه خاص ناشی می‌شود. یک پزشک متخصص، یک دانشمند داده، یک مشاور حقوقی، یا یک مهندس نرم‌افزار، همگی دارای قدرت متخصص در حوزه‌های مربوطه خود هستند.

قدرت متخصص بر اساس احترام به دانش و تخصص استوار است. افراد، به نظرات و توصیه‌های متخصصان اعتماد می‌کنند و از آنها پیروی می‌کنند. ویژگی اصلی قدرت متخصص، تأثیرگذاری از طریق مشاوره و ارائه راهکارهای تخصصی است. متخصصان، با تحلیل دقیق مسائل و ارائه راهکارهای مبتنی بر دانش، می‌توانند بر تصمیم‌گیری‌ها تأثیر بگذارند.

قدرت متخصص، مزایای مهمی دارد. تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تر، حل مسائل پیچیده، و افزایش نوآوری، از جمله این مزایا هستند. در دنیای پیچیده امروز، دسترسی به متخصصان و استفاده از دانش آنها، برای موفقیت در هر حوزه‌ای، ضروری است.

بااین‌حال، قدرت متخصص، معایبی هم دارد. متخصصان ممکن است در حوزه‌های غیرتخصصی خود، قدرت تصمیم‌گیری نداشته باشند. همچنین، گاهی اوقات، متخصصان ممکن است دچار غرور و خودرأیی شوند و نظرات دیگران را نادیده بگیرند. این امر می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های نادرست و تضعیف روحیه تیمی منجر شود.

نقش متخصصان در مهار بحران کرونا، نمونه بارز اهمیت و قدرت متخصص است. اپیدمیولوژیست‌ها، ویروس‌شناسان، پزشکان و متخصصان بهداشت عمومی، با ارائه اطلاعات دقیق و توصیه‌های علمی، به دولت‌ها در سراسر جهان کمک کردند تا با این بحران مقابله کنند. در ادامه برای شفافیت بیشتر موضوع، به چند مثال از قدرت متخصص در رهبری سیاسی و کارآفرینی خواهیم پرداخت:

• قدرت متخصص در رهبری سیاسی

1. آلبرت اینشتین (نظریه‌پردازی سیاسی):  اینشتین علاوه بر دیگر کارهایش در علوم، به عنوان یک متخصص در زمینه روشنگری و حقوق بشر شناخته می‌شود.

او در زمینه مسائل سیاسی و اجتماعی نظرات قابل‌توجهی داشت و از تخصص خود در علم برای تحلیل وضعیت‌های اجتماعی و انتقاد از جنگ و نابرابری بهره می‌برد. قدرت او در این مورد به دلیل اعتباری بود که به عنوان یک دانشمند برجسته کسب کرده بود.

2. مریم میرزاخانی: ریاضی‌دان ایرانی و برنده جایزه فیلدز، به عنوان یک متخصص در حوزه ریاضیات شناخته می‌شود. هرچند او به طور مشخص در سیاست فعال نبود، تخصص او توانست توجهات زیادی را جلب کند و بر روی تصمیمات سیاسی و آموزشی تأثیرگذار باشد، به‌خصوص در ترویج علم و آموزش در کشورهای درحال‌توسعه.

3. جفری ساکس: اقتصاددان معروف و مشاور توسعه پایدار که بارها به عنوان مشاور اقتصادی به دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی مشاوره داده است. تخصص او در حوزه اقتصاد و توسعه، او را به یک چهره تأثیرگذار در سیاست‌گذاری‌های جهانی تبدیل کرده و به دولت‌ها در حل بحران‌های اقتصادی کمک کرده است.

• قدرت متخصص در کارآفرینی

1. بیل گیتس: مؤسس مایکروسافت به‌عنوان یک متخصص در زمینه نرم‌افزار، با پایه‌گذاری یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری در جهان شناخته می‌شود. تخصص فنی او و دانش عمیق در حوزه تکنولوژی اطلاعات، به او این امکان را داد که به عنوان یک رهبر تأثیرگذار در صنعت فناوری شناخته شود.

2. لری پیج و سرگئی برین: بنیان‌گذاران گوگل، به دلیل تخصص و دانش فنی خود در زمینه الگوریتم‌های جستجو و فناوری اطلاعات، به ایجاد یکی از بزرگ‌ترین و موفق‌ترین شرکت‌های فناوری در جهان پرداخته‌اند. قدرت آن‌ها به‌عنوان متخصص به آن‌ها این امکان را داد که نوآوری‌های قابل‌توجهی را در صنعت جستجوگرها و سایر فناوری‌ها ایجاد کنند.

3. آنگلا مرکل: درحالی‌که آنگلا مرکل به عنوان یک سیاست‌مدار شناخته می‌شود، او دارای تحصیلات علمی در زمینه شیمی و فیزیک است و به عنوان یک متخصص در علم، به حوزه سیاست وارد شده است. تخصص به او این امکان را داد که تصمیمات علمی و اقتصادی مؤثری را در سطح بین‌المللی اتخاذ کند.

4. استیو جابز: در حوزه کارآفرینی نیز، استیو جابز، باقدرت متخصص خود در حوزه فناوری و طراحی، توانست شرکت اپل را به یکی از موفق‌ترین شرکت‌های جهان تبدیل کند. او با درک عمیق نیازهای مشتریان و ارائه محصولات نوآورانه، انقلابی در صنعت فناوری ایجاد کرد.

در مقابل، رهبرانی که به متخصصان گوش نمی‌دهند و بر اساس احساسات یا اطلاعات نادرست تصمیم‌گیری می‌کنند، اغلب با شکست مواجه می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، نادیده‌گرفتن هشدارهای متخصصان محیط‌زیست در مورد تغییرات اقلیمی، می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای کره زمین داشته باشد.

۵. قدرت مرجع

 پنجمین و آخرین منبع قدرت که در این پادکست بررسی می‌کنیم، “قدرت مرجع” است. این قدرت از شخصیت، جذابیت، ارزش‌ها، و الگو بودن فرد ناشی می‌شود. رهبران کاریزماتیک، افراد الهام‌بخش، و حتی اینفلوئنسرهای شبکه‌های اجتماعی، نمونه‌هایی از افرادی هستند که دارای قدرت مرجع هستند.

 قدرت مرجع، بر پایه احترام، تحسین و اعتماد بنا شده است. افراد، نه به‌خاطر جایگاه رسمی یا توانایی تنبیه، بلکه به دلیل شخصیت و ارزش‌های رهبر، از او پیروی می‌کنند. ویژگی‌های اصلی قدرت مرجع، الهام‌بخش بودن، ایجاد وفاداری و توانایی ایجاد ارتباط عاطفی با دیگران است.

قدرت مرجع، مزایای بی‌شماری دارد. این قدرت می‌تواند انگیزه و تعهد زیادی در پیروان ایجاد کند، به نوآوری و خلاقیت دامن بزند، و فرهنگ‌سازمانی مثبتی را شکل دهد. رهبرانی که از قدرت مرجع برخوردارند، می‌توانند تغییرات اساسی ایجاد کنند و پیروان خود را به‌سوی اهداف مشترک هدایت کنند.

 بااین‌حال، قدرت مرجع، مانند سایر منابع قدرت، معایبی هم دارد. یکی از مهم‌ترین معایب آن، احتمال سوءاستفاده از قدرت است. رهبرانی که از قدرت مرجع بالایی برخوردارند، ممکن است از این قدرت برای منافع شخصی خود استفاده کنند یا پیروان خود را به‌سوی اهداف نادرست هدایت کنند.

همچنین، وابستگی به شخص رهبر، یکی دیگر از معایب قدرت مرجع است. اگر رهبر از صحنه خارج شود، ممکن است سازمان یا جنبش با چالش‌های جدی مواجه شود. در ادامه برای شفافیت بیشتر موضوع، به چند مثال از قدرت مرجع در رهبری سیاسی و کارآفرینی خواهیم پرداخت:

• قدرت اجباری در رهبری سیاسی

1. مهاتما گاندی: رهبر جنبش استقلال هند، نمونه بارزی از رهبری است که باتکیه‌بر قدرت مرجع، توانست تغییرات عظیمی ایجاد کند. گاندی، با پایبندی به اصول عدم خشونت و مقاومت مدنی، الهام‌بخش میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شد و استقلال هند را از امپراتوری بریتانیا به ارمغان آورد.

2. نلسون ماندلا: ماندلا به عنوان یک نماد جهانی از مبارزه برای آزادی و برابری شناخته می‌شود. او به دلیل شخصیت قوی و اعتقاد راسخ به صلح و آشتی، توانست بسیاری از مردم را به خود جذب کند و به عنوان یک مرجع معتبر در مبارزه برای حقوق بشر شناخته شود.

3. آنگلا مرکل: صدراعظم پیشین آلمان به دلیل رهبری خردمندانه و رویکردهای منطقی‌اش به چالش‌های سیاسی و اقتصادی، به یک مرجع معتبر در سیاست جهانی تبدیل شد. جذب اعتماد عمومی و رهبران دیگر کشورها به دلیل شخصیت قوی و توانایی حل مسائل پیچیده، قدرت مرجع او را نمایان می‌کند.

4. پاپ فرانسیس: رهبر کاتولیکان به دلیل دیدگاه‌های باز و انسان‌دوستانه‌اش در مسائل اجتماعی و سیاسی، به یک مرجع معتبر در دنیای مدرن تبدیل شده است. او با تأکید بر عدالت اجتماعی و احترام به محیط‌زیست، موجب جذب افراد بسیاری به سمت ایده‌ها و پیام‌های خود شده است.

• قدرت مرجع در  رهبری کارآفرینی

1. استیو جابز: مؤسس اپل به دلیل شخصیت کاریزماتیک و نوآوری‌هایش در صنعت تکنولوژی، به یک مرجع معتبر در دنیای کارآفرینی تبدیل شد. مردم به دلیل اشتیاق و دیدگاه‌های خلاقانه او به تکنولوژی، به محصولات او اعتماد کردند و به همین دلیل اپل به یکی از بزرگ‌ترین برندهای جهان تبدیل شد.

2. شریل سندبرگ: مدیر عملیات فیس‌بوک و نویسنده کتاب «زنان، شغل و میل به پیشرفت»، به یک مرجع در حوزه رهبری و توانمندسازی زنان تبدیل شده است. او به‌عنوان یک الگو در زمینه‌های رهبری و مدیریت، به بسیاری از زنان راهنمایی ارائه داده و الهام‌بخش آنها بوده است.

3. ریچارد برانسون: در دنیای کسب‌وکار، رهبرانی مانند ریچارد برانسون، بنیانگذار گروه ویرجین، باشخصیت کاریزماتیک و رویکرد نوآورانه خود، قدرت مرجع قابل‌توجهی دارند و توانسته‌اند شرکت‌های موفقی را در صنایع مختلف ایجاد کنند. در مقابل، رهبرانی که صرفاً بر قدرت مقام یا قدرت اجباری متکی هستند، به‌ندرت می‌توانند وفاداری و تعهد طولانی‌مدت پیروان خود را جلب کنند.