اصل مستری ۱: خودشناسی، فلسفه زندگی و چرایی

«فلنری اوکانر» نویسنده و مقاله‌نویس آمریکایی، در سخن زیبایی می‌گوید: «شناخت خود، بیش از هر چیز، یعنی اینکه فرد نواقص و کمبودهایش را بشناسد.

وقتی فرد با حقیقت روبه‌رو می‌شود باید خود را با آن بسنجد، نه اینکه حقیقت را هم‌اندازه خود کند. در این مسیر چیزی که انرژی یا اشتیاقمان را از بین می‌برد مشکلات مالی نیست، بلکه زیر پا گذاشتن ارزش‌هایمان است. راه‌حل این مسئله صرفاً و صرفاً دانستن چرایی‌مان است.

چراهای ما قدرت تخریبگری فوق‌العاده‌ای دارند و استفاده بجا از چرا می‌تواند زمینه شکل‌گیری بینش‌ها، نگاه‌های جدید و ارزشمند باشد. کافی است در برابر هر الگوی ثابتی، چرا را از خود بپرسیم. فهم چرایی حیاتی‌تر و ارزشمندتر از فهم چگونگی و چیستی است و تمرکز روی پرسش چراها، می‌تواند زمینه‌ساز بروز تحول بنیادین باشد. چرا واژه‌ای است که می‌تواند به‌راحتی دیوارهایی را که با پیش دانسته‌ها و پیش‌فرض‌هایمان ساخته‌ایم بشکند و مرزهای جدیدتری در ذهنمان پی‌ریزی کند. اندیشیدن به چرایی یکی از قدرتمندترین ابزارهای فکری در دسترس، برای پرورش تفکر استراتژیک است. استفاده از این فکر افزار به‌سادگی پرسیدن چراست.»

ماهاتماگاندی سخنی دارد به این مضمون که می‌گوید «پاک‌دامنی، گیاه گلخانه‌ای نیست که بتوان از طریق کشیدن دیوار از خود محافظت کرد. پاک‌دامنی باید از درون رشد کند و آن زمان ارزشمند می‌شود که توانایی مقاومت در مقابل وسوسه‌های ناخواسته را در انسان، به وجود آورد»

لذا می‌توان نتیجه گرفت که این پاک‌دامنی زمانی حاصل می‌شود که انسان به خودشناسی و خودآگاهی برسد درواقع خودشناسی پایه و اساس اصالت است. وجود بنیانی از خودشناسی منجر به پذیرش خویشتن و درنهایت خودشکوفایی می‌شود و این یعنی بهره‌مندی از برجسته‌ترین پتانسیل‌های که ما از آن برخوردار هستیم.

انسان‌های با عملکرد بالا، گوئی دائماً روی طناب باریک مابین انگیزه‌ای که موجب موفقیتشان می‌شود و دیدگاهی که آن‌ها را در قبال ارزش‌ها و اصولشان پایبند نگه ‌می‌دارد حرکت می‌کنند. برای بندبازان که سعی در ایجاد تعادل میان شتاب و تمرکز دارند، خودآگاهی و خویشتن‌شناسی به‌منزله وزنه‌ای درونی است که به تعادلشان کمک می‌کند. وقتی‌که هزاران انتخاب سر راهمان قرار دارد، کشف خود اصلی‌مان پیچیده‌تر می‌شود. 

این انتخاب‌ها، یا فرصت‌هایی برایمان ایجاد می‌کنند تا به ‌پیشرفتمان کمک کنند یا تبدیل به وسوسه‌هایی می‌شوند که ما را از خود اصلی‌مان دور می‌کنند. بدون خودشناسی و خودآگاهی، به‌جای  تبدیل‌شدن به انسانی که در آرزویش هستیم، به‌راحتی ممکن است گرفتار دنباله‌روی از شهرت یا نمودهای بیرونی موفقیت شویم. خودشناسی باید نقطه آغازین در مسیر پرورش هر رهبری باشد. 

کسب خودشناسی عامل اصلی در تبدیل‌شدن به رهبری اصیل قرار دارد. هنگامی‌که مدرسه عالی کسب‌وکار استنفورد از اعضای شورای مشاورش این سؤال را کرد که مهم‌ترین توانایی که رهبران برای پیشرفت لازم دارند چیست؟ تقریباً پاسخ همه‌ی آن‌ها یکسان بود: خودشناسی.

خودشناسی در مرکز قطب نمای درونی هر رهبری قرار دارد و عنصری اساسی برای شناخت خود، تشخیص علایق و کشف هدف رهبری‌ محسوب می‌شود. هدف رهبری اصیل، کامل بودن نیست، بلکه مهم این هست که خود را در عمیق‌ترین سطح ممکن شناخت. این فرآیند نیاز به درون‌نگری، بازخورد و حمایت دارد. اما دشوارترین نکته در خودشناسی این است که خودمان را به همان شکلی ببینیم که دیگران ما را می‌بینند. پروفسور و نویسنده سوئیسی، هنری فردریک امیلی می‌گفت: «انسانی که زندگی درونی ندارد، برده اطراف و محیط خویش است.»